Yavuz Sultan Selim Han Konağı…
Osmanlı Devletinin 8. Padişahı olan Sultan İkinci Bayezid, padişah olduktan sonra, askeri sevk ve devlet idareciliğini öğrenmesi için, Oğlu Şehzade Selim’i Trabzon Sancağı’na tayin eder. Şehzade Selim, Trabzon’da devlet işlerinin yanında, ilimle uğraşır ve büyük alim Mevlana Abdülhalim Efendi’nin derslerini takip ederdi. Sultan İkinci Bayezid’in vefatı ile tahta çıkan, Osmanlı Devletine 8 yıl gibi kısa bir süre Padişahlık yapmış (1512-1520), 9. Padişah olan 1. Yavuz Sultan Selim Han, Şehzadeliği döneminde Trabzon sancağından Payitaht da seferleri esnasında yol güzergahın da bulunan günümüz Çavuşlusunun bugünün Konak çevresini çok beğenir ve ağalarına ferman vererek bu alana Yazlık Konak inşa edilmesini buyurur.
Yapımı kısa sürede tamamlanan yazlık Konak üç katlı ve 4.000m² alana sahiptir. Konak dönemine uygun olarak iki kademeli olarak inşa edilmiştir. Birinci kademe yapılabilecek saldırılara karşın koruma önlemi olarak yer yer kalınlığı 1.5 mt. Bulan kara taş sur duvarlar ile çevrilidir. İkinci kademe ise iç kale diye tabir edilen yapılardan oluşmaktaydı. Konağın iki adet kapısı bulunmaktadır. Birincisi ve Ana kapı Güney Cephesinde “Bab-ı Adalet” yani Adalet Kapısı olarak anılır. İkinci kapı ise Kuzey Doğu yönünde “Lebi Derya Kapısı” olarak anılır. Konağın yapımı esnasında kullanılan kara taşların Kuru Kale’den ve Dokuzgöz’den elden ele taşıma usulü ile getirildiği rivayet edilmektedir. Dönemin ve bölgenin cazibe merkezi olan bugünün Çavuşlusu, Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim Han’ın Şehzadelik dönemi eserlerinden birine ev sahipliği etmektedir.
Yavuz Sultan Selim Han’ın Annesi Gülbahar Hatun da, doğal güzelliği ve havasından ötürü ilgisini çeken Çavuşlu da ki yazlık Konak, Sultan Selim’in Eşi Ayşe Hafsa Sultan ile yaz aylarını geçirmek için bu konağa gelmesi ile Osmanlı Devletinin 10. Padişahı olacak olan Kanuni Sultan Süleyman Han’ın da bu yazlık Konak’a bebek yaşta iken gelmesine vesile olmuştur. Şehzade Süleyman’ın beşiğinin de bu Konak da sallandığı rivayet edilmektedir.
